Për këdo që posedon mendje të shëndoshë, nuk ka pikë dyshimi se popujt doemos duhet të kenë një udhëzues i cili i udhëzon dhe ua tregon rrugën e drejtë. Ummeti islam është më i veçanti ndër të gjithë sa i përket urdhërimit për të mirë dhe pengimit të së mbrapshtës. Është obligim mbi çdo mysliman, sipas mundësive dhe kompetencave të tij, që skajshmërisht të përpiqet në këshillimin dhe udhëzimin e njerëzve, në mënyrë që të shfajësojë përgjegjësinë që ka përsipër dhe përmes tij të udhëzohen të tjerët.
Allahu i Madhëruar thotë: “Përkujto, se vërtet përkujtimi u bën dobi besimtarëve!” (Edh-Dharijjat: 55). Pa dyshim se çdo besimtar, bile çdo njeri, ka nevojë shumë të madhe që të përkujtohet për të drejtën e Allahut dhe të drejtën e robërve të Tij dhe të nxitet për zbatimin e tyre. Ai, gjithashtu, ka nevojë shumë të madhe për këshillimin e ndërsjellë për të vërtetën dhe durimin (qëndrueshmërinë) në të. Allahu i Patëmeta në shumë vargje të Librit të Tij të qartë tregon për cilësitë e fitimtarëve dhe veprat e tyre të lavdishme, si dhe për cilësitë e të humburve dhe moralet e tyre të ulëta (të qortueshme).
Prej këtyre vargjeve më përmbledhëset janë ato të kaptinës El Asr, ku Allahu thotë: “Për kohën! Me të vërtetë, njeriu është në humbje, përveç atyre që besojnë dhe bëjnë vepra të mira, i këshillojnë njëri-tjetrit të vërtetën e i këshillojnë njëri-tjetrit durimin.” (El Asr: 1-3).
Në këtë kaptinë të shkurtër e madhështore, Allahu i udhëzon robërit e Tij në atë se shkaqet e fitimit kufizohen në katër cilësi:
1) Besimi.
2) Vepra e mirë.
3) Këshillimi i ndërsjellë për të vërtetën.
4) Këshillimi i ndërsjellë për durimin.
Andaj, kush i plotëson këto katër nivele (pozita), do të fitojë me fitimin më të madh, do të meritojë nderimin nga Zoti i tij dhe (do të meritojë) triumfin me kënaqësinë e përhershme në Ditën e Kiametit. Ndërsa, kushdo që ua kthen shpinën këtyre virtyteve dhe nuk cilësohet me to, do të kthehet me humbjen më të madhe dhe do të përfundojë në zjarrin djegës, në Shtëpinë e poshtërimit. Allahu i Lartësuar në librin e Tij fisnik i sqaron cilësitë e fitimtarëve dhe llojet e tyre, duke i përsëritur në shumë vende të Kuranit, ashtu që kërkuesi i shpëtimit t’i dijë ato, të cilësohet me to dhe (pastaj) të thërrasë drejt tyre. Gjithashtu, në shumë vargje tjera, Ai i sqaron cilësitë e të humburve, në mënyrë që besimtari t’i dijë dhe të largohet prej tyre.
Kushdo që përsiat mbi librin e Allahut dhe e shpeshton leximin e tij, do t’i dijë hollësisht cilësitë e fitimtarëve dhe ato të të humburve, ashtu siç edhe tregon për këtë Allahu i Patëmeta në shumë prej vargjeve të Kuranit, disa prej të cilave u cekën më lart. Prej atyre vargjeve janë dhe këto: “Në të vërtetë, ky Kuran udhëzon drejt asaj që është më e mira dhe u jep lajmin e gëzuar besimtarëve që bëjnë vepra të mira se ata do të kenë shpërblim të madh.” (El Isra: 9). “Ky (Kuran) është një libër i bekuar, që Ne ta kemi zbritur ty (Muhamed) për të përsiatur mbi vargjet e tij dhe për t’u këshilluar me të mendarët.” (Sad: 29). “Ky Libër që kemi shpallur, është i bekuar, prandaj ndiqeni dhe druhuni kundërshtimit, në mënyrë që të mëshiroheni.” (El En’am: 155).
Është saktësuar nga Profeti (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem) të ketë thënë: “Më i miri prej jush është ai, që e mëson Kuranin dhe pastaj ua mëson atë të tjerëve”. Ai (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem), gjatë hutbes së tij në haxhin e lamtumirës, ditën e Arafatit, përpara turmës së njerëzve tha: “Po ju lë në mesin tuaj diç që, nëse kapeni fort pas tij, kurrë nuk do të devijoni: Librin e Allahut”.
Në vargjet e lartcekura, Allahu i Patëmeta qartëson se Ai e zbriti Kuranin, në mënyrë që robërit të përsiatin mbi të, të përkujtohen përmes tij, ta ndjekin atë dhe nëpërmjet tij të udhëzohen drejt shkaqeve të lumturisë, të krenarisë e të shpëtimit në dynja dhe në Ahiret.
Gjithashtu, Profeti (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem) e udhëzoi ummetin e tij që ta mësojnë Kuranin dhe t’ua mësojnë atë të tjerëve. Ai sqaroi se njerëzit më të mirë janë ithtarët e Kuranit, të cilët e mësojnë atë, pastaj ua mësojnë të tjerëve duke vepruar me të, duke e pasuar atë, duke u ndalur tek kufijtë e tij dhe duke e marrë atë për gjyqtar. Ai (alejhissalatu ues-selam), në tubimin madhështor të ditës së Arafatit, u sqaroi njerëzve se ata kurrë nuk të devijojnë, përderisa janë të kapur për librin e Allahut dhe ecin sipas mësimeve të tij.
Pasi që selefët (gjeneratat e para) e këtij ummeti ecnin sipas mësimeve të Kuranit dhe jetëshkrimit të të Dërguarit (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem), Allahu i bëri krenarë, e ngriti lart pozitën e tyre dhe u dha pushtet e autoritet në Tokë. E tërë kjo ishte përmbushje (realizim) e premtimit të Allahut dhënë në fjalën e Tij:
“Allahu u ka premtuar atyre prej jush që besojnë dhe që bëjnë vepra të mira se do t’i bëjë mëkëmbës në Tokë ashtu si i ka bërë ata para tyre dhe do t’ua sigurojë fuqinë për të zbatuar e përmbushur fenë e tyre, të cilën Ai e ka zgjedhur për ta (Islamin), dhe padyshim që frikën do t’ua shndërrojë në siguri, (me kusht që) këta besimtarë të më adhurojnë vetëm Mua dhe të mos më shoqërojnë asgjë…” (En- Nur: 55).
“O besimtarë, nëse e ndihmoni Allahun (çështjen e Tij), edhe Ai do t’ju ndihmojë dhe do t’ju bëjë të qëndroni fort në këmbët tuaja.” (Muhammed: 7).
“… nuk ka dyshim se Allahu, gjithsesi, do të ndihmojë këdo që e ndihmon Atë. Allahu vërtet është i Fortë dhe i Plotfuqishëm. Ata të cilëve, nëse u japim pushtet në tokë, kryejnë faljet, japin zeqatin, urdhërojnë kryerjen e veprave të mira dhe pengojnë atë që është e mbrapshtë. Tek Allahu është fundi i të gjitha çështjeve.” (El Haxhxh: 40-41).
Andaj, o myslimanë, përsiatni mbi librin e Zotit tuaj dhe shpeshtojeni leximin e tij. Zbatojini urdhrat që janë në të dhe shmanguni nga ndalimet e tij. Mësojini moralet dhe veprat që Kurani i ka lavdëruar; nxitoni drejt tyre dhe cilësohuni me to. Dijini moralet dhe veprat që Kurani i ka qortuar dhe i ka kërcënuar ithtarët e tyre; kini kujdes nga to dhe shmanguni prej tyre. Këshillojeni njëri-tjetrin me një gjë të tillë dhe duroni (këmbëngulni) në të, derisa ta takoni Zotin tuaj, dhe me këtë të meritoni nderin e të triumfoni me shpëtim, me lumturi e me krenari në dynja dhe në Ahiret.
Prej obligimeve më të rëndësishme për myslimanët është kujdesi ndaj sunetit të të Dërguarit (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem), mësimi i tij dhe ecja rrugës së ndriçuar nga ai. Sepse ai është shpallja e dytë, është shpjegues i Kuranit dhe orientues drejt kuptimeve të tij, që ka mundësi të jenë të fshehta (paqarta), siç edhe thotë Allahu i Patëmeta në librin e Tij fisnik:
“…ty (o Muhamed) të zbritëm Përkujtesën (Kuranin/sunetin), me qëllim që t’u shpjegosh njerëzve atë që u është shpallur dhe që ata të mendojnë.” (En-Nahl: 44).
“…Ne ta zbritëm ty (Muhamed) Librin si shpjegim për çdo çështje, si udhërrëfyes, si mëshirë dhe si lajm të mirë për myslimanët.” (En-Nahl: 89).
“Në të Dërguarin e Allahut ka një shembull të mrekullueshëm për atë që shpreson tek Allahu dhe Dita e Fundit dhe e përmend shumë Allahun.” (El Ahzab: 21).
“… çfarëdo që t’ju japë i Dërguari, merreni atë, e çfarëdo që t’ju ndalojë, hiqni dorë prej saj. Frikësojuni Allahut, sepse vërtet Allahu dënon ashpër.” (El Hashr: 7).
“… le të kenë mendjen ata që kundërshtojnë urdhrin e tij (Muhamedit), që të mos i arrijë ndonjë sprovë ose që të mos i godasë një dënim i dhembshëm.” (En-Nur: 63).
Janë tepër të shumta vargjet të cilat aludojnë në domosdoshmërinë e pasimit të të Dërguarit (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem), përnderimin e sunetit të tij dhe të kapurit për të. Ato vargje, gjithashtu, tërheqin vëmendjen që të mos kundërshtohet suneti apo të merret nëpër këmbë. Këto i di ai që përsiat mbi Kuranin fisnik dhe i mëson mirë hadithet e sakta, të ardhura nga i Dërguari (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem). Nuk ka përmirësim për robërit, as lumturi, as krenari, as nderim, as shpëtim në këtë botë dhe në tjetrën, veçse nëpërmjet pasimit të Kuranit fisnik dhe sunetit të të Dërguarit (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem), përnderimit të tyre, këshillimit të ndërsjellë për to, në të gjitha gjendjet, e pastaj durimit në këtë. Allahu i Lartësuar thotë:
“O besimtarë! Bindjuni Allahut dhe të Dërguarit, kur ju thërret drejt asaj që ju jep jetë! Dhe ta dini se Allahu ndërhyn midis njeriut dhe zemrës së tij dhe se tek Ai do të mblidheni të gjithë!” (El Enfal: 24).
“Cilindo mashkull apo femër që kryen vepra të mira duke qenë besimtar, Ne do ta bëjmë që të kalojë jetë të bukur dhe do ta shpërblejmë sipas veprave më të mira që ka bërë.” (En-Nahl: 97).
“… Krenaria i përket Allahut, të Dërguarit të Tij dhe besimtarëve, por hipokritët nuk e dinë.” (El Munafikun: 8).
Në këto vargje fisnike, Allahu i Patëmeta i orientoi robërit në atë se jeta e mirë, rehatia, gjetja e prehjes dhe krenaria e plotë, i përkasin vetëm atij që i përgjigjet Allahut dhe të Dërguarit të Tij, e pastaj qëndron paluhatshëm në të, si në fjalë, ashtu edhe në vepra.
Ndërsa, sa i përket atij që ia kthen shpinën librit të Allahut dhe sunetit të të Dërguarit (sal-lAll-llahu alejhi ue sel-lem) dhe angazhohet me diç tjetër përveç tyre, ai vazhdimisht do të jetë në dënim, mjerim, gajle, vuajtje dhe jetë të rëndë, edhe nëse e posedon dynjanë dhe çdo gjë gjendet në të. Pastaj, do të zhvendoset në atë që është më e rëndë dhe më e tmerrshme: dënimi i Zjarrit – Allahu na ruajt prej tij -!, ashtu siç thotë më i Larti:
“Asgjë tjetër nuk pengon që t’u pranohet ndihmesa e tyre përveç asaj se ata janë njerëz që nuk besojnë në Allahun dhe të Dërguarin e Tij, namazit i afrohen vetëm në mënyrë të ngathët dhe nuk shpenzojnë (nga pasuria), veçse në mënyrë përbuzëse. Mos u josh (o Muhamed) nga pasuria dhe fëmijët e tyre, sepse nëpërmjet tyre Allahu kërkon t’i ndëshkojë ata në këtë jetë e kështu t’u dalë shpirti duke qenë jobesimtarë.” (Et-Teubeh: 54-55).
“… pastaj, nëse ju vjen (o njerëz) udhëzim nga ana Ime, kush do ta pasojë udhëzimin Tim, as nuk do të humbë, as nuk do të bjerë në mjerim. Kushdo që i kthen shpinën Këshillës Sime, do të ketë jetë të mjeruar (rëndë) dhe Ne, në Ditën e Kiametit, do ta ringjallim të verbër.” (Ta Ha: 123-124).
“Dhe, Ne do të bëjmë që të shijojnë një dënim më të lehtë në këtë jetë, para dënimit më të madh në jetën e përtejme, me qëllim që të kthehen në rrugën e drejtë.” (Es-Sexhdeh: 21).
“Vërtet që El Ebrar (besimtarët e vërtetë, të drejtë e të përkushtuar) do të jenë në kënaqësi (në Xhenet). Dhe vërtet që El Fuxhxhar (të ligjtë, mosbesimtarët, mëkatarët, keqbërësit) do të jenë në Zjarrin flakërues.” (El Infitar: 13- 14).
Disa prej komentuesve të Kuranit thanë: “Ky varg përfshin gjendjet e el ebrarëve dhe të el fuxhxharëve në këtë botë dhe në tjetrën. Besimtari është në kënaqësi në dynjanë, në varrin dhe në jetën e tij të pastajme, sado që të goditet gjatë jetës me fatkeqësi të llojllojshme, si: varfëria, sëmundja e të ngjashme me to. Ndërsa keqbërësi është në zjarr flakërues në dynjanë, në varrin dhe në jetën e tij të pastajme, sado që të arrijë nga kënaqësitë e kësaj bote.”
Kjo nuk është për asgjë tjetër përveçse (për faktin që) kënaqësia reale është kënaqësia e zemrës, rehatia dhe prehja e saj. Pra, besimtari, për shkak të besimit të tij në Allahun, mbështetjes në Të, vetëmjaftueshmërisë së tij me Të, kryerjes së drejtës së Tij dhe dëshmisë për vërtetësinë e premtimit të Tij, ka zemër të qetë, kraharor të hapur dhe ndërgjegje tërehatshme.
Ndërsa keqbërësi, për shkak të zemrës së sëmurë, injorancës, dyshimit, shmangies nga Allahu dhe shpërndarjes së zemrës në kërkesat e kësaj jete dhe epshet e saj, është në dënim, ankth (rrëmujë) dhe molisje të vazhdueshme. Mirëpo, dehja nga dëshirat dhe epshet i verbon zemrat nga mendimi për një gjë të tillë dhe ndjesia e saj.
Andaj, o myslimanë, kini vëmendjen për atë që jeni krijuar, që është adhurimi i Allahut dhe bindja ndaj Tij. Mësoni për këtë dhe qëndroni paluhatshëm në të, derisa ta takoni Zotin tuaj të Madhërishëm e kështu të triumfoni me kënaqësinë e përhershme dhe të shpëtoni nga ndëshkimi i zjarrit djegës.
Allahu i Lartësuar thotë:
“Me të vërtetë, atyre që thonë: “Zoti ynë është Allahu”, e pastaj vazhdojnë të vendosur në rrugën e drejtë, do t’u zbresin engjëjt (para vdekjes) e do t’u thonë: “Mos u frikësoni dhe mos u pikëlloni! Dhe gëzojuni Xhenetit që ju është premtuar. Ne jemi mbrojtësit tuaj në jetën e kësaj bote dhe në botën tjetër. Atje do të keni çfarë t’ju dëshirojë zemra dhe çfarë të kërkoni. Dhuratë e pasur prej një Zoti Falës dhe Mëshirëplotë.” (Fussilet: 30-32).
“Pa dyshim, ata që thonë: “Zoti ynë është Allahu!” dhe pastaj qëndrojnë në rrugën e drejtë, nuk do të kenë arsye për t’u frikësuar e as për t’u pikëlluar (kur t’u vijë vdekja). Ata do të jenë banorë të Xhenetit, ku do të qëndrojnë përgjithmonë, si shpërblim për atë që kanë punuar.” (El Ahkaf: 13-14).
E lusim Allahun që të na bëjë ne dhe ju prej tyre dhe të na mbrojë nga të këqijat e vetvetes dhe të veprave tona! Pa dyshim, Ai është i Plotfuqishëm për çdo gjë! Salati dhe selami qofshin për robin dhe të Dërguarin e Tij Muhamedin, për familjen e tij dhe për mbarë shokët e tij!
